Pridnestrovlje, kao dio Moldavske SSR naseljen rusima i ukrajincima, raspadom SSSR-a proglasio je nezavisnost od Moldavije 1990. godine. Međunarodno nepriznata, ova oblast funkcioniše kao posebna država u granicama Republike Moldavije. Početak protivgradne zaštite u ovoj oblasti Moldavije, tačnije Grigoriopoljskom rejonu  veže se za 1981. godinu. Radilo se po sovjetskoj tehnologiji unošenja reagensa na bazi srebro-jodida (AgJ) u gradonosne oblake putem protivgradnih raketa. Do raspada SSSR-a pored pomenute oblasti sistem zaštite od grada je obuhvato i Slobodzejski te Novoanenski i Kaušanski rejon sa ukupno 200 000 hektara površine. Od 1991. godine i samoproglašenja nezavisnosti, osnovana je Služba za protivgradnu zaštitu PMR pri ministarstvu poljoprivrede. Od samog početka pomenutu službu su pratili finansijski problemi, što je bila boljka i kompletne samoproglašene Republike. Broj protivgradnih stanica je smanjen a rejoni su polako izlazili iz sistema zaštite tj. smanjivano je branjeno područje. U periodu od 2003. godine do 2006. godine služba je bila u statusu mirovanja tj. van funkcije, zbog nedostatka novca. Konačno, od 2006. godine kada je zbog šteta od grada prepoznata stvarna potreba za ovom službom, ona je prebačena u Ministarstvo za ekologiju i ponovo je započeo njen rad.

Branjeni Grigoriopoljski rejon

Danas, Služba protivgradne zaštite PMR pokriva samo Grigoriopoljski rejon sa površinom od 80 000 hektara a priprema se ponovno proširenje na ostale rejone. Branjeni rejon raspolaže sa šest protivgradnih stanica, što je značajno smanjenje u odnosu a raniji period kada se raspolagalo sa 23 protivgradne stanice. U protekle četiri godine, usljed aktivnosti pomenute Službe na branjenom području uopšte nije bilo pojave grada zbog čega se ističe dostignuta efikasnost na nivou 95%. Cjelokupno finansiranje Službe je iz državnog budžeta sa ciljem da se u narednim godinama 10% troškova pokrije od strane korisnika, pri čemu je definisana cijena od 8,67 kopejki (1 euro=13,93 transdnjestarske rublje, 1 rublja=100 kopejki) po branjenom hektaru. U Službi se nalazi 75 zaposlenih. Za operativni rad se raspolaže sa meteorološkim radarom MRL-5 i raketama Alzanj i Kristal, preostalim iz ranijeg perioda. Prije vraćanja u upotrebu, sve rakete su testirane pri čemu je utvrđena 100% ispravnost istih.

Protivgradne rakete Alzanj – 2M

Ono što je značajno za budući razvoj Službe protivgradne zaštite PMR jeste plan za nabavku ruskog automatskog sistema „Antigrad” za koji ističu veliku efektivnost u sprečavanju pojave grada.  Naročito pominju pozitivna iskustva sa navedenim sistemom u Rusiji, tačnije u Stavropoljskom regionu, ali za realizacju pomenutog plana nužno je obezbjediti finansijska sredstva za koja do dana pisanja ovog teksta nisu iznađene mogućnosti u skromnom budžetu Pridnestrovlja.

IZVORI:

  1. V. Ilьenkova, Protivogradovoй službe – 30 let, Respublikanskaя gazeta „Pridnestrovьe” 15.04.2011.
  2. V.Šehanov, Antigrad-nadežnaя zaщita, Respublikanskaя gazeta „Pridnestrovьe” 15.08.2009